ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ του ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ-ΞΑΝΘΟΥΔΙΔΗ

Το βιβλίο "ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ του ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ-ΞΑΝΘΟΥΔΙΔΗ", πατέρα του Στεφάνου, από τον στατιστικολόγο ΠΑ.Γ.Ν.Η. και ιστορικό μελετητή Κωνσταντίνο Γ. Φυσαράκη. Προλογίζεται από τον Καθηγητή Π.Κ. κ. Θεοχάρη Δετοράκη. Α΄ έκδοση, Αβδού 2002.

Στην προσπάθειά του ο συγγραφέας να μεταγράψει το δυσχερές πράγματι κείμενο της Αυτοβιογραφίας, καθοδηγήθηκε και ενθαρρύνθηκε από τον ομότιμο Καθηγητή Π.Κ. κ. Στυλιανό Αλεξίου. Συγκεκριμένα του υποδείχθηκε το πολυτονικό σύστημα γραφής με ελάχιστες παρεμβάσεις στο κείμενο, όπως διόρθωση των ορθογραφικών λαθών και συμπλήρωση συλλαβών και λέξεων προκειμένου το νόημα να είναι ολοκληρωμένο χωρίς κενά και παραλείψεις. Η βοήθεια των παραπάνω επιφανών Καθηγητών ήταν καθοριστική, όπως και αυτή των εξαίρετων φιλολόγων Λίτσας Χατζοπούλου, Ζαχαρία Σμυρνάκη και της διδασκάλισας Κλεάνθης Κυπριωτάκη με τις επανειλημμένες συνεχείς υποδείξεις και διορθώσεις τους μέχρι της τελικής διαμόρφωσης του κειμένου.

Ο Αντώνιος Ζωγράφος (1819-1896), Υπαρχηγός των Ανατολικών Επαρχιών Κρήτης (1866-78), εκτός από οπλαρχηγός υπήρξε παράλληλα άριστος αγιογράφος, πολιτικός αλλά και σωστός οικογενειάρχης. Υπήρξε προεστός του Αβδού, Πληρεξούσιος Γ. Συνελεύσεων και μέλος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Κρήτης στα δύσκολα αυτά χρόνια. Ήταν ιδρυτής του πρώτου Δημοτικού Σχολείου της Ανατολικής Κρήτης στο Αβδού, το έτος 1860, και βασικός συντελεστής στην ίδρυση του πρώτου Γυμνασίου Κρήτης στο Ηράκλειο, το έτος 1879. Ήταν "ο Νέστορας της Ανατολικής Κρήτης", όπως αποκαλείται ("Η Αλήθεια" εφ. Αθηνών, 5-6-1909), όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται. "...Γενναίος μετά φρονήσεως, αφιλοκερδής, τύπος χρηστού και μεγαλοψύχου πατριώτου, τοιούτος υπήρξεν ο Αντώνιος Ξανθουδίδης, ο οποίος κατά την περικλεά και μακροχρόνιον εκείνην επανάστασιν του 1866 υπήρξεν ο Νέστωρ των Ανατολικών Επαρχιών της Κρήτης και η γνώμη του ήτο πάντοτε σεβαστή και απετέλει αληθή αυθεντίαν. Οσάκις ηγείρετο εις τα στρατόπεδα των Κρητών επαναστατών σπουδαίον τι ζήτημα, αφορών την τύχην της πατρίδος, οι πάντες ανέμενον ανυπομόνως από τον Κόρακα μέχρι του τελευταίου επαναστάτου, τι θα 'πή ο Καπετάν Ζωγράφος. Και η γνώμη του εισηκούετο πάντοτε μετά θρησκευτικής ευλαβείας και εξετελείτο μετά μεγάλης ταχύτητος. Τοιούτος υπήρξεν ο Αντώνιος Ζωγράφος, ένας από τους πρώτους συντελεστάς της ενώσεως της Κρήτης μετά της μητρός Ελλάδος".

Ο Αντώνιος Ζωγράφος γεννήθηκε στο Αβδού Χερσονήσου. Ήταν γόνος ιστορικής σφακιανής οικογένειας από την Αράδενα. Ο πατέρας του Μανούσος Ξενοφ. Ξανθουδάκης ήλθε από τα Σφακιά στο Αβδού στις αρχές του 19ου αιώνα και πριν από την Επανάσταση του 1821, στην οποία και συμμετείχε ως οπλαρχηγός.

Η βιογραφία και η όλη δράση του αγιογράφου Αντωνίου Ζωγράφου στους πνευματικούς, πολιτικούς και απελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης ξετυλίγεται μέσα από τη βιογραφία και την Αυτοβιογραφία του, καθώς και μέσα από το πλούσιο ανέκδοτο μέχρι σήμερα φωτογραφικό κ.ά. είδους αρχειακό υλικό. Όλα αυτά παρουσιάζονται στο σύντομο αλλά περιεκτικό για τον Αντώνιο Ζωγράφο βιβλίο.

ΑΒΔΟΥ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ, 22 Ιανουαρίου 2003.
Κωνσταντίνος Φυσαράκης, στατιστικολόγος ΠΑΓΝΗ
Μέλος του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Αβδού.